Kalendarz
Rok gwiazdowy – jest to czas, po którym SÅ‚oÅ„ce widziane jest z Ziemi na tle tej samej staÅ‚ej gwiazdy, rok gwiazdowy trwa 365,2564 dnia (365 dni, 6 godzin, 9 minut, 9 sekund),
Rok zwrotnikowy – jest to czas, po którym SÅ‚oÅ„ce widziane z Ziemi na tle Punktu Barana jest widoczne w tym samym punkcie, rok zwrotnikowy trwa 365,2422 dni, (365 dni, 5 godzin, 48 minut, 45,989 sekund), rok zwrotnikowy jest krótszy od roku gwiazdowego przez, to że Punkt Barana przesuwa siÄ™ w kierunku przeciwnym do obiegu Ziemi, rok zwrotnikowy jest podstawowÄ… jednostkÄ… rachuby lat,
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rok_zwrotnikowy
Rok księżycowy – stosowany w starożytnoÅ›ci, byÅ‚ oparty na miesiÄ…cu synodycznym 29,5306 dni sÅ‚onecznych, (29 dni, 12 godzin, 44 minuty, 8 sekund), rok księżycowy wynosiÅ‚ w przybliżeniu 354 dni, byÅ‚ o 11 dni krótszy od roku zwrotnikowego, niezgodność jest spowodowana szybkim przesuwaniem siÄ™ pór roku w stosunku do miesiÄ™cy kalendarzowych,
Historia kalendarzy
Kalendarz księżycowy
Kalendarz mahometaÅ„ski (kalendarz muzuÅ‚maÅ„ski, kalendarz księżycowy) – zostaÅ‚ opracowany w oparciu o rok księżycowy, skÅ‚adaÅ‚ siÄ™ z 12 miesiÄ™cy synodycznych (majÄ…cych na przemian 29 i 30 dni), rok miaÅ‚ okoÅ‚o 354 dni i 8 godzin. Arabowie wprowadzili cykl 30-letni (19 lat zwyczajnych po 354 dni i 11 lat przestÄ™pnych po 355 dni), 33 lata gregoriaÅ„ski odpowiadajÄ… 34 latom mahometaÅ„skim, poczÄ…tek dnia liczy siÄ™ od zachodu sÅ‚oÅ„ca. Kalendarz księżycowy stosowany jest do dnia dzisiejszego w krajach islamskich.
Kalendarz babiloÅ„ski (kalendarz księżycowo-sÅ‚oneczny) – kalendarz babiloÅ„ski zostaÅ‚ opracowany w oparciu o rok księżycowy. BabiloÅ„czycy podzielili rok na 12 miesiÄ™cy liczÄ…cych na zmianÄ™ 29 lub 30 dni, babiloÅ„ski rok księżycowy miaÅ‚354 dni, babiloÅ„scy kapÅ‚ani rozwiÄ…zali problem brakujÄ…cych 11 dni poprzez dodawanie co kilka lat trzynastego miesiÄ…ca. W ten sposób zostaÅ‚y stworzone podstawy kalendarza księżycowo-sÅ‚onecznego. BabiloÅ„czycy wprowadzili również siedmiodniowy tydzieÅ„.
Kalendarz słoneczny
Kalendarz egipski – dzieliÅ‚ rok na 3 czteromiesiÄ™czne pory roku, wylew Nilu oznaczajÄ…cy poczÄ…tek roku przypadajÄ…cy na koniec lipca, siew i zbiory. Rok egipski liczyÅ‚ 12 miesiÄ™cy po 30 dni, dawaÅ‚o to 360 dni, do których dodawano 5 brakujÄ…cych dni, dni Å›wiÄ…teczne. Rok miaÅ‚ 365 dni i z powodu lat przestÄ™pnych jego poczÄ…tek przesuwaÅ‚ siÄ™.
Kalendarz rzymski – byÅ‚ oparty na roku o dÅ‚ugoÅ›ci 365 dni (byÅ‚ krótszy o prawie 6 godzin od roku zwrotnikowego), wspóÅ‚czesny kalendarz wywodzi siÄ™ z kalendarza rzymskiego. Kalendarz rzymski byÅ‚ poczÄ…tkowo kalendarzem sÅ‚onecznym, liczyÅ‚ w tamtym czasie 304 dni i dzieliÅ‚ siÄ™ na 10 nierównych miesiÄ™cy, poczÄ…tek roku nastÄ™powaÅ‚ w pierwszym dniu marca. Król Numa Pompiliusz w VII wieku p.n.e. przeksztaÅ‚ciÅ‚ kalendarz na księżycowy oraz dodaÅ‚ 2 miesiÄ…ce styczeÅ„ i luty,. Rok rzymski miaÅ‚ 355 dni i co jakiÅ› czas kapÅ‚ani dodawali miesiÄ…c przestÄ™pny do wyrównania różnicy.
Kalendarz juliaÅ„ski – Juliusz Cezar w 45 roku p.n.e. zleciÅ‚ greckiemu matematykowi i astronomowi Sozigenesowi opracowanie nowego kalendarza, który miaÅ‚ pozbyć siÄ™ niedogodnoÅ›ci zwiÄ…zanych ze stosowaniem kalendarza rzymskiego. W ten sposób powstaÅ‚ kalendarz juliaÅ„ski. Ustalono, że rok zwrotnikowy ma 365,25 dni (365 dni 6 godzin) niedokÅ‚adność obliczeÅ„ powodowaÅ‚ różnicÄ™ 1 dnia w ciÄ…gu 128 lat. Dodanie do roku rzymskiego 10 dni pozwoliÅ‚o na osiÄ…gniÄ™cie dzisiejszej liczby dni w poszczególnych miesiÄ…cach. Ustalono, że po 3 latach bÄ™dzie nastÄ™powaÅ‚ rok przestÄ™pny, który bÄ™dzie miaÅ‚ 366 dni zaÅ› dodatkowy dzieÅ„ zostanie dopisany do lutego. Juliusz Cezar zostaÅ‚ zabity po reformie i weszÅ‚a ona w życie dopiero za panowania Oktawiana Augusta, wtedy też 1 stycznia stal siÄ™ pierwszym dniem roku.
Kalendarz gregoriaÅ„ski – stosowanie kalendarz juliaÅ„skiego powodowaÅ‚o rozbieżnoÅ›ci miÄ™dzy zjawiskami obserwowanymi na niebie a wskazaniami kalendarza (np. przesuniÄ™ci równonocy wiosennej z 21 marca na 14 marca). Papież Grzegorz XIII w 1582 roku przyjÄ…Å‚ projekt nowego kalendarza nazwanego gregoriaÅ„skim. Kalendarz GregoriaÅ„ski oparty jest na roku zwrotnikowym liczÄ…cym 365 dni, 5 godzin, 48 minut i 46 sekund. Zmianami, jakie wprowadzono w nowym kalendarzu to: przesuniÄ™cie równonocy wiosennej na 21 marca oraz skrócenie roku o 10 dni. ZmieniÅ‚a siÄ™ też zasada wyznaczania roku przestÄ™pnego, ustalono, że rokiem przestÄ™pnym jest rok podzielny przez 4, lata bÄ™dÄ…ce peÅ‚nymi setkami sÄ… latami zwykÅ‚ymi, z wyjÄ…tkiem tych, które sÄ… podzielne przez 400.
W kalendarzu gregoriaÅ„skim, Å›redni rok kalendarzowy jest dÅ‚uższy od roku zwrotnikowego tylko o 26 sekund, te dwa kalendarze bÄ™dÄ… siÄ™ różniÅ‚y o jednÄ… dobÄ™ sÅ‚onecznÄ… po okoÅ‚o 3400 latach, czyli okoÅ‚o roku 4928. Kalendarz gregoriaÅ„ski jest prawie powszechnie stosowany we wspóÅ‚czesnym Å›wiecie, ma charakter kalendarza miÄ™dzynarodowego.
Bibliografia:
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_zmiany_kalendarza_na_gregoria%C5%84ski
- http://pl.wikipedia.org/
- http://archiwum.wiz.pl/1999/99123600.asp
Autor: Dominik Rogalski
Materiał udostępniony dzięki uprzejmości Pana Sławomira Dmowskiego nauczyciela z XXIV LO im. C. Norwida w Warszawie. www.geo.norwid24.waw.pl
Wyślij je do nas na adres: materialy__malpa__maturana6.pl
Opublikujemy je w serwisie by inni też mogli z nich skorzystać
* zamien __malpa__ na @