Ruch obiegowy Ziemi

Ruchem obiegowym Ziemi (ruchem postÄ™powym) nazywamy ruch planety wokóÅ‚ gwizdy, jakÄ… jest SÅ‚oÅ„ce, po orbicie w ksztaÅ‚cie elipsy. Ziemia okrąża SÅ‚oÅ„ce w ciÄ…gu jednego roku, a dokÅ‚adniej sÄ… to 365 dni 6 godzin 9 minut 9,54 sekundy. Te okoÅ‚o 6 godzin obiegu daje nam co 4 lata tzw. rok przestÄ™pny. Wtedy luty trwa 29 dni, a caÅ‚y rok 366 dni. Ze wzglÄ™du na to, iż droga, po której krąży nasza planeta ma ksztaÅ‚t eliptyczny, znajduje siÄ™ ona w różnej odlegÅ‚oÅ›ci od SÅ‚oÅ„ca. Najbliżej SÅ‚oÅ„ca (w punkcie tzw. peryhelium) Ziemia znajduje siÄ™ miedzy 2 – 3 stycznia, a jej odlegÅ‚ość od SÅ‚oÅ„ca wynosi wtedy ok. 147 mln km, natomiast najdalszy punkt (aphelium) przypada na dni 4 - 5 lipca, a wtedy odlegÅ‚ość do gwiazdy wynosi ok. 152 mln km. WyliczajÄ…c Å›redniÄ… odlegÅ‚ość ukÅ‚adu Ziemia – SÅ‚oÅ„ce otrzymamy wynik bliski 150 mln kilometrów. W ciÄ…gu jednego okrążenia Ziemia przebywa drogÄ… równa ok. 930 mln km. Warto również wspomnieć o tym, iż oÅ› Ziemi zachowuje staÅ‚y kierunek i staÅ‚e nachylenie do pÅ‚aszczyzny orbity, wynoszÄ…ce 66°33’.

Charakterystyczne momenty w ciÄ…gu wÄ™drówki Ziemi

• 21 marca i 23 wrzeÅ›nia

KÄ…t padania promieni sÅ‚onecznych w dniach równonocy
źródÅ‚o: www.wsp,krakow.pl

W tych dniach promienie sÅ‚oneczne padajÄ… prostopadle na równik. SÄ… to jedyne dni w roku, kiedy póÅ‚kula póÅ‚nocna i poÅ‚udniowa sÄ… jednakowo oÅ›wietlone, a dzieÅ„ i noc trwajÄ… po 12 godzin. Wysokość sÅ‚oÅ„ca podczas górowania zmniejsza siÄ™ wraz z oddalaniem siÄ™ od równika. Na biegunach sÅ‚oÅ„ce widoczne jest na horyzoncie, co oznacza, że jego wysokość wynosi 0o.

W tych dniach wysokość Słońca w południe obliczmy wg wzoru:

h = 90° – szerokość geograficznÄ…

• 22 czerwca

Kąt padania promieni słonecznych w dniu przesilenia letniego
źródÅ‚o: www.wsp.krakow.pl

W dniu przesilenia letniego promienie sÅ‚oneczne padajÄ… pionowo na zwrotnik Raka. Wysokość SÅ‚oÅ„ca ulega zmianie wraz z oddalaniem siÄ™ od zwrotnika na póÅ‚noc i na poÅ‚udnie. PóÅ‚kula póÅ‚nocna jest wtedy oÅ›wietlona lepiej i dzieÅ„ jest dÅ‚uższy od nocy. W tym czasie za póÅ‚nocnym koÅ‚em podbiegunowym panuje dzieÅ„ polarny.

KÄ…t padania promieni sÅ‚onecznych w dniu 22 czerwca obliczamy w sposób nastÄ™pujÄ…cy:

h = (90° – szer. geogr.) + 23°27’ dla punktów poÅ‚ożonych na póÅ‚noc od zwrotnika Raka

h = (90° – szer. geogr.) -  23°27’ dla punktów poÅ‚ożonych na poÅ‚udnie od zwrotnika Raka

• 22 grudnia

Kąt padania promieni słonecznych w dniu przesilenia zimowego
źródÅ‚o www.wsp.krakow.pl

DzieÅ„ przesilenia zimowego. Promienie sÅ‚oneczne padajÄ… wprost na zwrotnik Koziorożca. Lepiej oÅ›wietlona jest póÅ‚kula poÅ‚udniowa, gdzie dzieÅ„ jest dÅ‚uższy od nocy. Za koÅ‚em podbiegunowym poÅ‚udniowym panuje dzieÅ„ polarny.

Wysokość słońca obliczamy wg zależności:

h = (90° – szer. geogr.) + 23°27’ dla punktów poÅ‚ożonych na póÅ‚noc od zwrotnika Koziorożca

h = (90° – szer. geogr.) -  23°27’ dla punktów poÅ‚ożonych na poÅ‚udnie od zwrotnika Koziorożca

Konsekwencje ruchu obiegowego Ziemi

Wynikające ze zmiany położenia:

• obserwowany ruch wsteczny planet i innych ciaÅ‚ niebieskich znajdujÄ…cych siÄ™ na niebie
• wystÄ™powanie i zmiany aktywnoÅ›ci meteorów
• tzw. kalendarz sÅ‚oneczny
• obserwowanie paralaksy i abberacji Å›wiatÅ‚a gwiazd

WynikajÄ…ce z kÄ…ta nachylenia osi obrotu i z ruchu obiegowego:

• wystÄ™powanie pór roku
• zjawiska dnia i nocy polarnej w obszarach okoÅ‚obiegunowych
• wystÄ™powanie opadów w różnych strefach klimatycznych, gdzie opady uzależnione sÄ… od poÅ‚ożenia zenitalnego sÅ‚oÅ„ca
• wystÄ™powanie zróżnicowanych stref klimatycznych, co zwiÄ…zane jest ze zróżnicowanym kÄ…tem, padania promieni sÅ‚onecznych na pÅ‚aszczyznÄ™ pÅ‚askÄ…
• zmienna dÅ‚ugość dnia i nocy
• różne pory wschodu i zachodu sÅ‚oÅ„ca
• wystÄ™powanie różnych stref oÅ›wietlenia Ziemi
• wpÅ‚yw na życie organizmów naszej planety, dÅ‚ugość okresu wegetacyjnego w zwiÄ…zku z różnÄ… iloÅ›ciÄ… dostarczanej energii

Bibliografia:

1. http://www.wikipedia.pl
2. http://www.wiking.edu.pl
3. http://www.geografia_liceum.republika.pl
4. Mała Encyklopedia PWN
5. Jadwiga Kop, Maria Kucharska; Geografia, podręcznik cz.1

Autor: Magdalena Dymińska