Geomorfologia

Geomorfologia zajmuje siÄ™ badaniem form powierzchni ziemi, a także procesami jÄ… tworzÄ…cymi i przeksztaÅ‚cajÄ…cymi. PoczÄ…tkowo zajmowaÅ‚a siÄ™ przede wszystkim opisem i pomiarem form rzeźby wystÄ™pujÄ…cych na powierzchni Ziemi. Z czasem badacze doszli do wniosku, że obecna rzeźba jest wynikiem procesów zarówno egzogenicznych, jak i endogenicznych. Jednak jeszcze w pierwszej poÅ‚owie XX wieku popularne byÅ‚o wÅ›ród naukowców pojÄ™cie geomorfologii strukturalnej, zakÅ‚adajÄ…cej, że formy powierzchni Ziemi powstajÄ… w wyniku ruchów tektonicznych, z pominiÄ™ciem procesów egzogenicznych. Obecnie dominuje kierunek geomorfologii dynamicznej.

Istnieje bardzo wiele czynników ksztaÅ‚tujÄ…cych powierzchniÄ™ Ziemi. Do endogenicznych zaliczamy ruchy tektoniczne, wulkanizm oraz plutonizm, natomiast do egzogenicznych: wietrzenie, ruchy masowe (grawitacyjne), dziaÅ‚alność rzek, morza, wiatru, lodowców, procesy mrozowe i krasowe.
WyodrÄ™bniamy kilka podstawowych dziaÅ‚ów tej dziedziny:

• MorfografiÄ™ - zajmujÄ…cÄ… siÄ™ opisem.
• MorfometriÄ™ - odpowiadajÄ…cÄ… za pomiary,
• MorfogenezÄ™ - bada przyczyny danych zjawisk.
• MorfochronologiÄ™ - bada wiek np. danej formy powierzchni ziemi.

Bibliografia:

1. Leszek Baraniecki, WÅ‚adysÅ‚aw Skrzypczak, Geografia fizyczna ogólna i Polski, wyd. EFEKT, Warszawa 2007
2. Władysław Skrzypczak, Geografia społeczno-ekonomiczna Świata i Polski, wyd. EFEKT, Warszawa 2007
3. Janusz Stasiak, Zbigniew Zaniewicz, Vadamecum Matura 2009 GEOGRAFIA, wyd. OPERON, Gdynia 2009
4. Encyklopedia Britanica, wyd. KURPISZ S.A, Poznań 2006

Autor: Magdalena Stelmaszczyk