Ciśnienie powietrza

CiÅ›nienie powietrza jest to nacisk jaki wywiera sÅ‚up powietrza na jednostkÄ™ powierzchni. Normalne ciÅ›nienie atmosferyczne jest to ciÅ›nienie powietrza, które równoważy ciężar sÅ‚upa rtÄ™ci o wysokoÅ›ci 760 mm o przekroju 1 cm2 w temperaturze 0oC na poziomie morza na 45o szerokoÅ›ci geograficznej. Obecnie stosowanÄ… jednostkÄ… ciÅ›nienia jest hektopaskal ( hPa ), przy czym 1 hPa odpowiada 0,75 mm Hg. PrawidÅ‚owe ciÅ›nienie wynosi 1013 hPa.

CiÅ›nienie spada wraz z wysokoÅ›ciÄ…, Å›rednio o 11,5 hPa / 100m, gdyż wraz z wysokoÅ›ciÄ… skraca siÄ™ sÅ‚up powietrza, który wywiera ciÅ›nienie na danym poziomie, np. na wysokoÅ›ci 10 km ciÅ›nienie wynosi okoÅ‚o 226 hPa. Z tego też wzglÄ™du na mapach ciÅ›nienie jest przedstawiane izobarami i jest zawsze w odniesieniu do poziomu morza.

CiÅ›nienie ulega zmianom nie tylko w pionu ale również w poziomie. Wyróżnia siÄ™ oÅ›rodki wysokiego i niskiego ciÅ›nienia, zwane wyżami i niżami. W wyżu barycznym ciÅ›nienie wzrasta ku Å›rodkowi, zaÅ› w niżu maleje. Tam, gdzie wystÄ™pujÄ… różnice ciÅ›nieÅ„, naturalnie starajÄ… siÄ™ one wyrównać. Na skutek tego nastÄ™puje ruch powietrza od oÅ›rodka ciÅ›nienia wysokiego ku niskiemu ciÅ›nieniu, nazywany wiatrem. PrÄ™dkość wiatru zależna jest od różnicy ciÅ›nieÅ„ i mierzy siÄ™ ja w 12 stopniowej skali Beauforta. Powietrze ogrzane od podÅ‚oża ulega wznoszeniu ku górze. W tym miejscu powstaje niż baryczny. Dalej na dużych wysokoÅ›ciach zostaje ono schÅ‚odzone i jako ciężkie opada, tworzÄ…c oÅ›rodek wysokiego ciÅ›nienia. OÅ›rodki niskiego ciÅ›nienia z reguÅ‚y cechuje duże zachmurzenie i opady atmosferyczne oraz Å‚agodne temperatury w zimie i w lecie. W oÅ›rodkach wysokiego ciÅ›nienia najczęściej zachmurzenie jest maÅ‚e, temperatura wysoka latem, zimÄ… niska, a iloÅ›c opadów maÅ‚a.

Bibliografia:

1. PaweÅ‚ Libner i Gerard Stefaniak „ Geografia od A do Z”
2. SÅ‚awomir Jaszczuk „Geografia Vademecum”
3. Strony internetowe www.wikipedia.pl oraz www.poland.gov.pl www.chemia.dami.pl
4. zdjęcia pobrane ze stron http://www.stronameteo.golonghorn.net/strona,wiedza/w_atmosfera.htm oraz http://www.iwiedza.net/encyklo/images/a/atmosfera1.jpg

Autor opracowania: Maciej Dadas