Promieniowanie w atmosferze

Na Ziemi najważniejszym źródÅ‚em ciepÅ‚a jest promieniowanie sÅ‚oneczne, które rozchodzi siÄ™ w przestrzeni w postaci fal elektromagnetycznych. W widmie promieniowania sÅ‚onecznego ze wzglÄ™du na ilość energii najwiÄ™kszy udziaÅ‚ ma promieniowanie widzialne, reszta przypada na promieniowanie podczerwone i ultrafioletowe.

Promieniowanie sÅ‚oneczne skÅ‚ada siÄ™ w 99% z promieniowania krótkofalowego, natomiast promieniowanie dÅ‚ugofalowe jest wysyÅ‚ane prze ZiemiÄ™ i jej atmosferÄ™ w przestrzeÅ„ miÄ™dzyplanetarnÄ….

Promieniowanie sÅ‚oneczne ulega osÅ‚abieniu w momencie przechodzenia przez atmosferÄ™, znaczna jego część jest pochÅ‚aniana, rozpraszana, odbijana i zamieniana na energiÄ™ cieplnÄ…, tak że do powierzchni Ziemi dociera okoÅ‚o 50% promieniowania, które dociera do górnej części atmosfery. Ziemia wypromieniowuje tyle samo energii cieplnej co pochÅ‚onęła.

Stosunek odbijane promieniowania do tego pochÅ‚oniÄ™tego jest nazywane albedo. Åšrednie albedo dla Ziemi wynosi okoÅ‚o 33%, dla Å›niegu 90%, piasku 35-45 %i dla lasów 10-20 %. Ilość energii dostarczanej prze SÅ‚oÅ„ce jest wystarczajÄ…ca, aby Å›rednia temperatura roczna Ziemi wynosiÅ‚a 15oC. W zależnoÅ›ci od szerokoÅ›ci geograficznej wystÄ™pujÄ… duże odstÄ™pstwa od tej wartoÅ›ci, przykÅ‚adowo na biegunach jest to -23oC, zaÅ› na równiku 25oC. Bilans promieniowania jest różnicÄ… miÄ™dzy iloÅ›ciÄ… promieniowania docierajÄ…cego do powierzchni Ziemie, a iloÅ›ciÄ… wypromieniowanÄ… i Å›wiadczy o tym, czy mamy do czynienia z ogrzewaniem, czy też ochÅ‚adzaniem siÄ™ jakiegoÅ› regionu. Strefa miÄ™dzyzwrotnikowa ma bilans cieplny dodatni, zaÅ› strefy biegunowe ujemny.
W strefach umiarkowanych latem bilans jest dodatni, zaÅ› zimÄ… ujemny.

Bibliografia:

1. PaweÅ‚ Libner i Gerard Stefaniak „ Geografia od A do Z”
2. SÅ‚awomir Jaszczuk „Geografia Vademecum”
3. Strony internetowe www.wikipedia.pl oraz www.poland.gov.pl www.chemia.dami.pl
4. zdjęcia pobrane ze stron http://www.stronameteo.golonghorn.net/strona,wiedza/w_atmosfera.htm oraz http://www.iwiedza.net/encyklo/images/a/atmosfera1.jpg

Autor opracowania: Maciej Dadas